Tips pa consumido cu cumpra auto cu defecto scondi

Dienst Huur- en Consumentenzaken a ricibi den un luna un par di keho contra e mesun garashi. E keho ta trata un marca di auto cu un agencia di auto renombra ta bende. Cada un keho tabata diferente, pero tur dos auto ta di mas of menos 2 aña bieu. Den cuadro di e kehonan aki, Dienst Huur- en Consumentenzaken kier duna algun tips pa yuda e consumido den situacion similar. Tur dos keho ta cay bao exigencia di conformidad cu ta regla pa ley.

Exigencia di conformidad (of garantia legal) ta e garantia cu ley ta duna e consumido. Garantia legal ta encera cu e producto mester cumpli cu loke rasonabelmente bo por spera di dje (tambe di su duracion) a base di uzo normal di e producto. Garantia legal ta regla den nos Codigo Civil Buki 7. E garantia legal semper ta aplicabel independientemente di esun di fabrica. Garantia legal ta significa cu semper e consumido tin derecho riba un bon producto. Si e consumido a uza e producto di un forma normal y toch aparece fayo cu no ta causa pa desgaste (slijtage), e ora e negoshi mester drecha of reemplasa e producto.

Aki mester menciona cu tin algun factor cu tin influencia riba e garantia legal, manera e “levensduur” (edad cu e producto ta alcansa). Esaki ta e edad maximo cu por spera di e producto, durante cual e producto ta funciona sin problema. Pa por determina esaki, den practica ta considera terminonan indica pa companianan di seguro y fabrica. En general, mas miho e calidad/material, mas halto e prijs, mas renombra e marca, mas largo e edad di e producto lo ta y mas largo por spera cu uza e producto sin problema. Esaki no ta kita afo cu mester tene cuenta si e consumido a cumpli cabalmente cu servicio di mantencion regular of reparacionnan chikito standard.

Den caso di auto kiermen cu si e consumido a cumpli cu su rutina di servicio y a uza e auto manera normal, e  auto tin cu cumpli cu loke rasonabelmente bo por spera di un auto nobo. E garantia legal ta concerni e acuerdo di compra y ta mara e cumprado (consumido) cu e bendedo (negoshi).E bendedo mester entrega un producto cu ta cumpli cu e acuerdo den cual:

  1. E producto mester cumpli cu e caracteristica cu bo lo por spera di uzo normal di e producto.
  2. E cumprado por spera cu e producto tin e caracteristicanan cu e bendedo a priminti.
  3. No solamente e bendedo ta mara na su propio notificacionnan, pero si e fabricante haci cierto promesa den su propaganda, e bendedo tin derecho pa spera cu e producto cumpli cu e promesanan aki.

Ley ta bisa cu e consumido asina cu e constata e daño, e mester avisa esaki cerca e negoshi mas pronto posibel den un termino rasonabel. Den hurisprudencia (‘rechtspraak’) ora ta trata un keho di inconformidad di e producto ta considera como ‘rasonabelmente na tempo’ pa informa e bendedo dentro di 2 luna despues di constata esaki. Un auto ta un producto compleho cu ta consisti di diferente piesa. Pesey e consumido cu cumpra un auto nobo cu fayo scondi mester reclama asina cu e ripara cu e auto tin un fayo. E consumido mester warda informacion di dia cu ela notifica e negoshi y tambe e contesta di e negoshi riba su keho. Pues, dependiendo di e fayo e por ta un poco dificil pa e consumido presenta evidencia cu e auto tin fayo scondi y ki tempo e fayo a inicia. E garashi hopi biaha cu ta para como e unico experto den e marca di auto por    bisa cu e auto no tin ningun fayo y cu ta asina e auto mester funciona.

Pa e motibo aki ta un bon idea pa e consumido laga un experto imparcial diagnostica e situacion di e auto por medio di un rapport por escrito. Ademas ta importante pa e consumido cumpli cu tur e servicionan di mantencion pues esey ta dune mas forsa ora di reclama fayo scondi.

Por ultimo, e consumido mester duna e negoshi e posibilidad pa e mes soluciona e problema. Soluciona e problema ta inclui cu e garashi mes ta reemplasa piesa y/ of ta haci e trabao di reparacion.

Aki bao ta sigui un sumario di traduccion di terminonan huridico of palabranan Hulandes na papiamento uza den e articulo aki.

Nederlands Papiamento
Conformiteitsvereiste Exigencia di conformidad
Consumentenkoop (BW 7) Compra di consumido
Slijtage Desgaste
Levensduur E edad maximo di un producto, por ehempel 2 aña, 5 aña of 10 aña
Rechtspraak Hurisprudencia